คุณภาพของน้ำ สำคัญต่อสัตว์น้ำอย่างไร?

น้ำคือชีวิตของสัตว์น้ำ ไม่ใช่แค่ที่อยู่อาศัยเท่านั้น แต่ยังเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อ สุขภาพ การเจริญเติบโต และความอยู่รอด ของสิ่งมีชีวิตในน้ำทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นปลา ปู กุ้ง ปะการัง หรือแม้แต่แพลงก์ตอนที่เป็นฐานห่วงโซ่อาหาร

น้ำดีมีผลอย่างไร?

เมื่อคุณภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์เหมาะสม สัตว์น้ำจะสามารถดำรงชีวิตได้อย่างสมบูรณ์ แข็งแรง และลดความเครียดจากสิ่งแวดล้อม โดยองค์ประกอบของ “น้ำดี” ได้แก่:

ออกซิเจนละลายในน้ำ (DO) เพียงพอต่อการหายใจของสัตว์น้ำ
ค่า pH อยู่ในช่วงที่เหมาะสม (ส่วนใหญ่ 6.5–8.5 แล้วแต่ชนิดสัตว์)
อุณหภูมิของน้ำ คงที่ ไม่เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว
ความเค็มของน้ำ (กรณีสัตว์น้ำทะเล) อยู่ในระดับคงที่
ปราศจากสารพิษ โลหะหนัก แอมโมเนีย หรือไนไตรต์
ไม่มีตะกอนหรือความขุ่นมากเกินไป ซึ่งอาจอุดตันเหงือกหรือบดบังแสง

⚠️ ถ้าน้ำเสีย สัตว์น้ำจะเผชิญอะไร?

ออกซิเจนในน้ำต่ำ ทำให้สัตว์น้ำหายใจลำบาก
ภูมิคุ้มกันลดลง เสี่ยงติดเชื้อหรือโรคต่างๆ
โตช้า เบื่ออาหาร หรือหยุดเจริญเติบโต
ตายเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะในระบบปิด เช่น บ่อเลี้ยง
ส่งผลต่อระบบนิเวศใต้น้ำและเศรษฐกิจในท้องถิ่น

เราทำอะไรได้บ้าง?

เพื่อช่วยลดผลกระทบจากน้ำเสีย และร่วมดูแลระบบนิเวศทางทะเล:

ไม่ทิ้งของเสียหรือสารเคมีลงน้ำ
ลดการใช้ปุ๋ยและยาฆ่าแมลง ที่อาจไหลลงสู่แหล่งน้ำ
สนับสนุนกิจกรรมอนุรักษ์ แหล่งน้ำและชายฝั่ง
เผยแพร่ความรู้ เรื่องคุณภาพน้ำในชุมชนหรือสถานศึกษา

ที่ Phuket Aquarium เราให้ความสำคัญกับการจัดการคุณภาพน้ำในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การเลี้ยงสัตว์น้ำในระบบจัดแสดง ไปจนถึงการให้ความรู้กับนักเรียน นักท่องเที่ยว และประชาชน เพื่อร่วมกันดูแลทะเลไทยให้อุดมสมบูรณ์อย่างยั่งยืน

จัดทำโดย

นักวิชาการประมงปฎิบัติการ ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งทะเลอันดามันตอนบน

เอกสารอ้างอิง

กรมประมง. (2562). คู่มือการจัดการคุณภาพน้ำในบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำ. กรุงเทพฯ: กรมประมง.
ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงชายฝั่งภูเก็ต. (2565). รายงานคุณภาพน้ำชายฝั่งทะเลอันดามัน.
Boyd, C. E. (1998). Water Quality for Pond Aquaculture. Auburn University.
APHA (American Public Health Association). (2017). Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater (23rd ed.). Washington, D.C.
FAO. (2009). Water quality management and aquaculture. Food and Agriculture Organization of the United Nations.

คุณภาพของน้ำ สำคัญต่อสัตว์น้ำอย่างไร?