องค์ประกอบของตู้จัดแสดงสัตว์น้ำ

หากพูดถึง ตู้จัดแสดงสัตว์น้ำ ผู้ชมทั่วไป คงได้เห็นเพียงด้านหน้าของตู้แสดง เห็นสัตว์น้ำ เห็นตู้ปลา เห็นสิ่งตกแต่งต่างๆภายในตู้ปลา แท้จริงๆแล้ว ตู้แสดงพันธุ์สัตว์น้ำ ไม่ได้มีแค่เพียงเท่านั้น ยังมีส่วนด้านหลังที่ผู้ชมยังไม่เคยเห็น นั้นคือระบบน้ำ ตู้กรองน้ำ ดังนั้นสรุปได้โดยง่ายว่า องค์ประกอบจอวตู้จัดแสดงสัตว์น้ำนั้น แบ่งเป็น 3 องค์ประกอบหลักๆ
อันได้แก่ 1. ตัวตู้ปลา หรือแท็งก์ (Tank) 2. สิ่งมีชีวิตที่ใช้เลี้ยง (Captives species)
3. ระบบน้ำ (Water management) เป็นต้น

ตัวตู้ปลา หรือแท็งก์ (Tank) เป็นองค์ประกอบที่สำคัญ มีหลายรูปแบบ และหลายชนิดวัสดุ ทั้งตู้กระจก ตู้พลาสติก และตู้อครีลิก ภายในตู้ปลาก็จะมีองค์ประกอบอื่นๆ เช่น ระบบไฟ เพื่อเพิ่มความสวยงามกับตู้แสดง อาจให้ประโยชน์กับตู้ที่จัดแสดงไม้น้ำอีกด้วย และบางตู้อาจมีตัวควบคุมอุณหภูมิ เนื่องจากว่าสัตว์น้ำ เป็นสัตว์เลือดเย็น การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมจะส่งผลต่อสุขภาพสัตว์น้ำ ดังนั้น การควบคุมอุณหภูมิน้ำให้คงที่จึงเป็นสิ่งสำคัญ

 สิ่งมีชีวิตที่ใช้เลี้ยง (Captives species) เป็นองค์ประกอบถัดมา ที่ได้รับความสนใจมากที่สุดในองค์ประกอบของตู้จัดแสดงสัตว์น้ำ สัตว์ที่ถูกเลือกนำมาจัดแสดง ก็จะต้องมีความน่าสนใจ มีความสวยงาม อย่างไรก็ตาม ก็จะเลือกชนิดที่สามารถเลี้ยงดูได้ และหากนำมาจัดแสดงร่วมกันหลายสายพันธุ์ก็ต้องศึกษาความเข้ากันได้ของสัตว์น้ำแต่ละชนิด เช่น พฤติกรรมการกิน ถิ่นที่อยู่อาศัยเดิม อีกทั้งก่อนนำสัตว์น้ำมาจัดแสดง ในสัตว์น้ำบางชนิด ก็ต้องมีการกักโรค และรักษาให้หายโดยสัตวแพทย์ ก่อนนำลงไปยังตู้จัดแสดงสัตว์น้ำ

องค์ประกอบสุดท้าย เรื่อง ระบบน้ำ (Water management) เป็นเรื่องที่สำคัญ เนื่องจากน้ำที่ดี ย่อมมาจากระบบน้ำที่ดี น้ำที่ดีคืออะไร น้ำที่ดีคือมีค่าพารามิเตอร์ด้านคุณภาพน้ำที่ดี ซึ่งค่าพารามิเตอร์คุณภาพน้ำหลักๆที่สำคัญ ได้แก่ ค่าออกซิเจนที่ละลายในน้ำ (DO) ใช้ดูปริมาณออกซเจนที่มีอยู่ในน้ำ ซึ่งสัตว์น้ำใช้ในการดำรงชีวิต ค่าแอมโมเนีย(Ammonia) ไนไตร์ท(Nitrite) ไนเตรท(Nitrate) ซึ่งเป็นค่าของเสียที่มาจากอาหารและการขับถ่ายของเสียของสัตว์น้ำ และส่งผลต่อ ค่าความเป็นกรดด่าง(pH) อย่างไรก็ตามค่าพารามิเตอร์คุณภาพน้ำ มีความซ้ำซ้อนอยู่มาก ได้อธิบายขั้นต้นเพื่อให้ท่านผู้อ่าน ทราบไว้เบื้องต้น และทราบถึงน่าตาของอุปกรณ์ที่ใช้วัดค่าค่าพารามิเตอร์คุณภาพน้ำไว้ อีกทั้งน้ำที่ดี มีความสัมพันธ์กับระบบกรองน้ำ ซึ่งวัสดุกรองน้ำนั้น ก็มีอยู่หลายแบบ ได้แก่ หิน ทราย ใยแก้วกรอง เป็นต้น

บทความโดย สัตวแพทย์หญิงอรอิณท์ สายนำทาน