หอยสองฝา เป็นสัตว์ทะเลในกลุ่ม ไฟลัม Mollusca

สำรวจโลกของ “หอยสองฝา”

สิ่งมีชีวิตในไฟลัม Mollusca ที่มีลำตัวนิ่มและเปลือกคู่ปกป้อง

หอยสองฝา (Bivalves) เป็นสัตว์ทะเลในกลุ่ม ไฟลัมมอลลัสกา (Phylum Mollusca) ซึ่งมีลักษณะเด่นคือ “ลำตัวอ่อนนุ่ม” และมีเปลือกแข็งปกคลุม ลักษณะเด่นเฉพาะของหอยกลุ่มนี้ คือ มี เปลือก 2 ฝา ที่ประกบเข้าหากันเหมือนบานพับ ซึ่งสามารถเปิด-ปิดได้

Exhibition Mollusca-2

---

ชื่อทางวิทยาศาสตร์

Class Bivalvia

• “Bi” = สอง

• “valvia” = บานประตูหรือฝา
  เป็นคำที่อธิบายลักษณะของเปลือก 2 ชิ้นที่ประกอบเข้าหากัน

---

✅ ลักษณะสำคัญของหอยสองฝา

ลำตัวอ่อนนุ่ม ไม่มีโครงกระดูกภายใน แต่ได้รับการปกป้องจากเปลือกแข็งด้านนอก
มีฝา 2 ข้าง ประกอบเข้าหากันด้วยกล้ามเนื้อพิเศษที่ช่วยเปิด-ปิด
หายใจและกินอาหาร โดยการกรองแพลงก์ตอนจากน้ำทะเลผ่านเหงือก
ไม่มีกระดูกสันหลัง เป็นสัตว์ไม่มีกระดูก (Invertebrate)
สามารถพบได้ทั้งในทะเลและน้ำจืด โดยเฉพาะบริเวณชายฝั่งทะเล ป่าชายเลน ริมแม่น้ำ ปากน้ำ

---

ขนาดของหอยสองฝา

หอยสองฝามีความหลากหลายของขนาด ตั้งแต่

• ขนาดจิ๋วเพียง 2 มิลลิเมตร

• ไปจนถึง หอยมือเสือ (Tridacna spp.) ที่สามารถมีขนาดใหญ่กว่า 1 เมตร!

---

ตัวอย่างหอยสองฝาในประเทศไทย

ภาพตัวอย่างจากนิทรรศการ:

---

หอยมือเสือ: สัตว์ป่าคุ้มครองที่ต้องระวัง

หอยมือเสือ (Tridacna spp.) เป็นหนึ่งในหอยสองฝาที่หายากและมีบทบาทสำคัญในระบบนิเวศ
เนื่องจากสามารถช่วยกรองน้ำและอาศัยร่วมกับสาหร่ายซูแซนเทลล่า (Symbiotic algae) ที่ช่วยผลิตออกซิเจน

ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535
หอยมือเสือเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองประเภทที่ 2
ห้ามจับ ล่า หรือค้าขายโดยเด็ดขาด
หากฝ่าฝืน มีความผิดตามกฎหมาย

---

บทบาทของหอยสองฝาในธรรมชาติ

• กรองแพลงก์ตอนและสิ่งสกปรก ช่วยทำให้น้ำทะเลใสสะอาด

• เป็นแหล่งอาหารของสัตว์น้ำอื่น เช่น ปลากระเบน ปู และมนุษย์

• ช่วยสร้างแนวปะการังเทียม และเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ทะเลเล็ก ๆ

• มีมูลค่าทางเศรษฐกิจในอุตสาหกรรมอาหารทะเลและการประมงพื้นบ้าน

จัดทำโดย

นักวิชาการประมงปฏิบัติการ
ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งทะเลอันดามันตอนบน

---

เอกสารอ้างอิง

• สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

• กองสารสนเทศและเทคโนโลยีการสำรวจทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง