“ปลาหมึกสายลายเสือ” (Mimic Octopus)

บันทึกใหม่แห่งท้องทะเลไทย! พบ “ปลาหมึกสายลายเสือ” (Mimic Octopus) ตัวเป็นๆ ครั้งแรกในฝั่งอันดามันตะวันออก

บันทึกใหม่แห่งท้องทะเลไทย! พบ “ปลาหมึกสายลายเสือ” (Mimic Octopus) ตัวเป็นๆ ครั้งแรกในฝั่งอันดามันตะวันออก

(Introduction) นับเป็นข่าวที่สร้างความตื่นเต้นให้กับวงการวิทยาศาสตร์ทางทะเลและนักดำน้ำทั่วประเทศไทย เมื่อมีการรายงานการค้นพบและรวบรวมตัวอย่างที่มีชีวิตของ “ปลาหมึกสายลายเสือ” หรือ Mimic Octopus (Thaumoctopus mimicus) ได้สำเร็จในเขตน่านน้ำไทย ทางฝั่งทะเลอันดามันตะวันออก ซึ่งถือเป็นหลักฐานสำคัญที่บ่งชี้ถึงความอุดมสมบูรณ์และความหลากหลายทางชีวภาพของท้องทะเลไทย

 รายละเอียดการค้นพบครั้งสำคัญ จากการศึกษาและสำรวจล่าสุด ทีมวิจัยสามารถรวบรวมตัวอย่างปลาหมึกสายลายเสือที่มีชีวิตได้จำนวน 4 ตัว โดยมีรายละเอียดที่น่าสนใจดังนี้:

• ตัวอย่างที่พบ: เพศผู้ 1 ตัว และ เพศเมีย 3 ตัว

• ขนาด: ความยาวลำตัว (Mantle Length) ประมาณ 38.0 – 46.6 มิลลิเมตร

• สถานที่พบ: บริเวณพื้นหน้าดินที่เป็นทรายละเอียดแบบเปิดโล่ง (Open sandy bottom)

• ระดับความลึก: 10 – 15 เมตร

การค้นพบครั้งนี้มีความสำคัญทาง อนุกรมวิธาน (Taxonomy) อย่างมาก เพราะเป็นการยืนยันว่าในเขตอันดามันตะวันออกและมหาสมุทรอินเดียตะวันออก มีประชากรของปลาหมึกชนิดนี้อาศัยอยู่อย่างแน่นอน

 รู้จักกับ “นักแปลงร่างแห่งท้องทะเล” (Mimic Octopus) ปลาหมึกสายลายเสือ (Thaumoctopus mimicus) ได้รับฉายาว่าเป็นราชาแห่งการพรางตัว ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนสีให้กลมกลืนกับสภาพแวดล้อม แต่พวกมันมีความสามารถพิเศษในการ “ปรับเปลี่ยนรูปร่าง” และท่าทางเพื่อเลียนแบบสัตว์ทะเลที่มีพิษชนิดอื่นๆ เพื่อป้องกันตัวจากผู้ล่า

ร่างจำแลงที่พบบ่อย:

• ปลาลิ้นหมา (Flatfish): ทำตัวแบนราบไปกับพื้นทราย

• ปลาสิงโต (Lionfish): กางหนวดออกให้ดูเหมือนครีบที่มีพิษ

• งูทะเล (Sea snake): ซ่อนตัวในรูแล้วโผล่หนวดออกมา 2 เส้นทำท่าเหมือนงู

 ลักษณะเด่นที่ใช้สังเกต สำหรับนักดำน้ำหรือผู้ที่สนใจ หากมีโอกาสดำน้ำในบริเวณพื้นทราย ลองสังเกตลักษณะเด่นดังนี้:

1. มีวงแหวนรูปหยดน้ำ (Teardrop ring) สีขาวบริเวณด้านบนลำตัวส่วนต้น

2. มีแถบสีขาวรูปตัว ‘U’ บริเวณด้านบนลำตัวส่วนท้าย

3. มีแถบสีขาวกระจายอยู่บริเวณหนวดทุกคู่

 บทสรุปและการอนุรักษ์ การพบตัวอย่างที่มีชีวิตในน่านน้ำไทยครั้งนี้ สะท้อนให้เห็นว่าทะเลอันดามันยังคงมีสิ่งมีชีวิตที่น่าอัศจรรย์ซ่อนอยู่ ทาง สถานแสดงพันธุ์สัตว์น้ำภูเก็ต (Phuket Aquarium) และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ขอเชิญชวนให้ทุกคนร่วมกันอนุรักษ์ทรัพยากรทางทะเล ไม่ทิ้งขยะลงทะเล และท่องเที่ยวอย่างรับผิดชอบ เพื่อให้บ้านของ “นักแปลงร่าง” ตัวน้อยเหล่านี้ยังคงอยู่คู่ทะเลไทยตลอดไป

อ้างอิงข้อมูลวิชาการ: Thaumoctopus mimicus Norman & Hochberg, 2005 (เครดิตทีมวิจัย: สุรางคนา, จารุวัฒน์, ชาญวุธ และกิตติชัย)