Plant Kingdom (อาณาจักรพืช)

Kingdom Plantae (อาณาจักรพืช): หญ้าทะเล (Seagrass)

หญ้าทะเล (Seagrass) เป็นพืชดอกในอาณาจักรพืช (Kingdom Plantae) ที่สามารถดำรงชีวิตใต้น้ำทะเลได้ถาวร พบมากในเขตน้ำตื้นบริเวณชายฝั่งที่มีแสงแดดส่องถึง มักเติบโตตามอ่าว แนวชายฝั่ง หรือปากแม่น้ำที่กระแสน้ำสงบ

หญ้าทะเลมีบทบาทสำคัญต่อระบบนิเวศชายฝั่งทะเล เนื่องจากช่วยเป็นแหล่งอนุบาลและที่อยู่อาศัยของสัตว์ทะเลหลายชนิด เช่น ปลา กุ้ง ปู หอย เต่าทะเล และพะยูน ช่วยป้องกันการกัดเซาะชายฝั่ง กรองน้ำทะเลให้สะอาด และดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อลดภาวะโลกร้อน

Exhibition Plantae-2

การแบ่งกลุ่มหญ้าทะเลตามลักษณะใบ

หญ้าทะเลสามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ตามลักษณะใบ ดังนี้

1. กลุ่มที่มีใบแบนยาว หรือใบกลมยาว

1.1 หญ้าชะเงาเต่า (Thalassia hemprichii)
ใบโค้ง ปลายใบกลมมน ยาว 3–20 เซนติเมตร กว้าง 3–8 มิลลิเมตร เป็นชนิดที่พบได้ทั่วไปและเป็นอาหารหลักของพะยูน

2. กลุ่มที่มีใบแบนสั้นรูปรี

2.1 หญ้าเงา หรือหญ้าใบมะกรูด, หญ้าอำพัน (Halophila ovalis)
ใบแบนสั้น ทรงรี ยาว 1–2 เซนติเมตร กว้าง 3–8 มิลลิเมตร พบได้ทั่วไปตามชายฝั่ง

2.2 หญ้าเงาใบเล็ก (Halophila minor)
ใบแบนสั้น ทรงรี มีขนาดเล็กที่สุด ยาวไม่ถึง 1 เซนติเมตร กว้าง 3–4.5 มิลลิเมตร พบในพื้นที่น้ำตื้นมาก

2.3 หญ้าเงาใบใหญ่ (Halophila major)
ใบแบนรี ยาว 1.5–2.5 เซนติเมตร กว้าง 9–11 มิลลิเมตร เส้นขวางใบ 18–22 เส้น

2.4 หญ้าเงาใส (Halophila decipiens)
ใบแบนสั้นรี ยาว 1–1.4 เซนติเมตร กว้าง 3–5 มิลลิเมตร ขอบใบและใต้ใบมีขนละเอียด

2.5 หญ้าเงาแคระ (Halophila beccarii)
ใบแบนสั้นรี ยาว 1.25–5 เซนติเมตร กว้าง 2.3–4.7 มิลลิเมตร ใบจัดเรียงเป็นกระจุก 4–8 ใบ

3. กลุ่มหญ้ามา (ข้อมูลยังไม่สมบูรณ์)

หมายเหตุ: สามารถระบุเพิ่มเติมในส่วนของ หญ้ามาใบใหญ่, หญ้ามาใบเล็ก และชื่อวิทยาศาสตร์ได้ หากมีข้อมูลเพิ่มเติม

บทบาทและประโยชน์

1. เป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและอนุบาลสัตว์ทะเลวัยอ่อน

2. ป้องกันการกัดเซาะชายฝั่งและลดความแรงของคลื่น

3. ช่วยกรองน้ำ ทำให้น้ำทะเลสะอาด

4. ดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ ช่วยลดภาวะโลกร้อน

5. สนับสนุนการประมงพื้นบ้านและการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

ภัยคุกคามและความจำเป็นในการอนุรักษ์

ปัจจุบัน หญ้าทะเลถูกคุกคามจากการพัฒนาชายฝั่ง การท่องเที่ยวที่ไม่เหมาะสม การทิ้งขยะและปล่อยน้ำเสีย ทำให้พื้นที่หญ้าทะเลลดลง ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศชายฝั่งและสัตว์ทะเลที่พึ่งพาหญ้าทะเลเป็นแหล่งอาหารและที่อยู่อาศัย

การอนุรักษ์หญ้าทะเลเป็นภารกิจสำคัญที่ต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ ชุมชน นักวิชาการ และนักท่องเที่ยว เพื่อรักษาทรัพยากรทางทะเลให้ยั่งยืน

จัดทำโดย

นักวิชาการประมงปฎิบัติการ ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งทะเลอันดามันตอนบน

เอกสารอ้างอิง

• • สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
  • กองสารสนเทศและเทคโนโลยีการสำรวจทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง