เปิดโลกใต้ทะเล: ความลับของ “น้ำขึ้น-น้ำลง”
เคยสงสัยไหมว่าทำไมระดับน้ำทะเลถึงมีขึ้นมีลงไม่เท่ากันในแต่ละวัน? ปรากฏการณ์ธรรมชาติที่น่าทึ่งนี้มีที่มาที่ไปจากแรงโน้มถ่วงของดวงจันทร์และดวงอาทิตย์
นิทรรศการ “น้ำขึ้น-น้ำลง” ที่ภูเก็ตอควาเรียม: มาเรียนรู้ความลับของท้องทะเลกัน
คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมระดับน้ำทะเลถึงมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ? ทำไมบางวันน้ำถึงขึ้นสูงจนท่วมชายหาด และบางวันน้ำก็ลงไปจนเห็นพื้นทรายกว้างใหญ่? ภูเก็ตอควาเรียมขอเชิญทุกท่านมาร่วมไขปริศนาธรรมชาติไปพร้อมกันในนิทรรศการ “น้ำขึ้น-น้ำลง”
ความแตกต่างของกระแสน้ำในทะเลไทย
ทะเลอันดามัน
เป็นทะเลเปิดที่รับอิทธิพลจากมหาสมุทรอินเดียโดยตรง ทำให้มีปรากฏการณ์ น้ำคู่ (Diurnal Tide) ที่ระดับน้ำขึ้นลงชัดเจนถึงสองครั้งต่อวัน
️ อ่าวไทย
เป็นอ่าวปิด ทำให้ระดับน้ำขึ้นลงไม่แตกต่างกันมากนัก มีปรากฏการณ์ น้ำเดี่ยว (Semidiurnal Tide) ที่ระดับน้ำขึ้นลงแตกต่างกันน้อยกว่าและเกิดขึ้นเพียงครั้งเดียวต่อวัน
มาสำรวจโลกใต้ทะเลของจริง!
ความรู้เหล่านี้จะทำให้การชมโลกใต้ทะเลที่ Phuket Aquarium น่าสนใจยิ่งขึ้น มาดูสิ่งมีชีวิตที่ปรับตัวเข้ากับปรากฏการณ์ธรรมชาติเหล่านี้กันได้เลย
ทำความเข้าใจ “น้ำขึ้น-น้ำลง” อย่างง่าย
ปรากฏการณ์ น้ำขึ้น-น้ำลง (Tides) คือการที่ระดับน้ำทะเลมีการเปลี่ยนแปลงอย่างสม่ำเสมอในแต่ละวัน ซึ่งเป็นผลมาจาก แรงดึงดูดระหว่างดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ ที่กระทำต่อโลกของเรา
- แรงดึงดูดของดวงจันทร์: ถือเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง เพราะดวงจันทร์อยู่ใกล้โลกมากที่สุด แรงดึงดูดนี้จะดึงดูดผิวน้ำทะเลให้ป่องขึ้น ทำให้เกิด น้ำขึ้น (High Tide) ในบริเวณที่หันเข้าหาและตรงกันข้ามกับดวงจันทร์
- แรงดึงดูดของดวงอาทิตย์: แม้ดวงอาทิตย์จะมีขนาดใหญ่มาก แต่ก็อยู่ไกลกว่าดวงจันทร์มาก ทำให้มีอิทธิพลน้อยกว่า แต่ก็ยังส่งผลต่อระดับน้ำอยู่ดี โดยเมื่อดวงอาทิตย์และดวงจันทร์เรียงตัวกันในแนวเดียวกัน (ช่วงเดือนข้างขึ้นและข้างแรม) แรงดึงดูดจะเสริมกัน ทำให้เกิด น้ำขึ้นสูงสุด และ น้ำลงต่ำสุด (Spring Tides)
ความแตกต่างของน้ำในทะเลอันดามันและอ่าวไทย
นิทรรศการของเราจะแสดงให้เห็นความน่าสนใจของปรากฏการณ์นี้ในแต่ละพื้นที่ของประเทศไทย:
- ทะเลอันดามัน: เนื่องจากเป็นทะเลเปิดที่เชื่อมต่อกับมหาสมุทรอินเดีย ทำให้มีรูปแบบ น้ำขึ้น-น้ำลงแบบกึ่งรายวัน (Semidiurnal tides) ซึ่งหมายถึงการเกิดน้ำขึ้นและน้ำลง วันละ 2 ครั้ง
- อ่าวไทย: ด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ที่เป็นอ่าวปิด จึงมีรูปแบบ น้ำขึ้น-น้ำลงแบบรายวัน (Diurnal tides) คือมีการเกิดน้ำขึ้นและน้ำลงเพียง วันละ 1 ครั้ง
นิทรรศการนี้จะทำให้คุณเห็นภาพและเข้าใจหลักการทางวิทยาศาสตร์ที่อยู่เบื้องหลังความมหัศจรรย์ของท้องทะเลได้อย่างง่ายดาย
ทำไมน้ำขึ้น-น้ำลงถึงสำคัญ?
ปรากฏการณ์นี้ไม่ได้แค่ทำให้ชายหาดสวยงาม แต่ยังมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อ ระบบนิเวศทางทะเล เพราะการขึ้น-ลงของน้ำจะช่วยพาอาหารและสารอาหารต่างๆ มาสู่สิ่งมีชีวิตในพื้นที่ชายฝั่ง อีกทั้งยังเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดการดำรงชีวิตของสัตว์ทะเลหลายชนิดอีกด้วย
มาเรียนรู้เรื่องราวที่น่าสนใจของทะเลไปพร้อมกัน ที่ภูเก็ตอควาเรียม
จัดทำโดย
นักวิชาการประมงปฏิบัติการ
ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งทะเลอันดามันตอนบน
เอกสารอ้างอิง
-
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
-
กองสารสนเทศและเทคโนโลยีการสำรวจทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
บทความล่าสุด
เปิดโลกใต้ทะเล: ความลับของ “น้ำขึ้น-น้ำลง”
ไคเมรา: กำเนิดจากตำนาน ซ่อนเร้นในท้องทะเลลึก
