ชื่อท้องถิ่นไทย ปลากราย ปลาแพน ปลาตอง
common name Clown knifefish, Clown featherback
ชื่อวิทยาศาสตร์ Chitala ornata
ปลากราย เป็นปลาน้ำจืด มีรูปร่างแบนด้านข้างมาก และเรียวไปทางด้านท้าย ครีบหลังเล็ก ครีบก้นและครีบหางยาวติดกัน จึงใช้ครีบก้นที่ยาวติดกันนี้โบกพริ้วในเวลาว่ายน้ำ ครีบท้องมีขนาดเล็กมาก ปากกว้าง ฟันเป็นซี่ๆ ภายในปาก เกล็ดเป็นแบบขอบบางเรียบ และมีขนาดเล็กละเอียด เป็นปลากินเนื้อที่ออกหากินในเวลากลางคืนลำตัวด้านหลังจะคล้ำ ส่วนด้านท้องจะมีสีจางกว่า บริเวณท่อนหางจะมีจุดสีดำประมาณ 5-10 จุด เรียงกันไป แต่ถ้าเป็นปลากรายขนาดเล็ก อายุยังน้อยจะยังไม่มีจุดดำ แต่จะมีลายแถบสีดำพาดขวางลำตัวแทนต่อเมื่อปลาโตขึ้นลายดำจะหายไป เกิดจุดดำขึ้นมาแทน ครีบด้านล่างของปลากรายยาวติดต่อกันไปเป็นพืด ครีบด้านหลังมีขนาดเล็กตรงกึ่งกลางลำตัว ครีบอก 2 ข้างก็เช่นเดียวกัน มีขนาดไม่ใหญ่โตนัก บางครั้งอาจจะขึ้นมาผิวน้ำเพื่อฮุบอากาศโดยไม่ต้องผ่านซี่กรองเหงือกเหมือนเช่นปลาทั่วไปอื่น ๆ เนื่องจากเป็นปลาที่มีอวัยวะพิเศษพัฒนามาจากถุงลมใช้ในการหายใจได้โดยตรงพบตามแหล่งน้ำทั่วๆ ไปของประเทศไทย ในต่างประเทศ ประโยชน์ : ปลากราย เนื้อใช้บริโภคเป็นอาหาร ทำลูกชิ้นปลาเช่น เขมร พม่า มาเลเซีย อินโดนีเซีย อินเดีย เป็นต้น
เรียบเรียงโดย นายเกียรติศักดิ์ เอี่ยนเล่ง นักวิชาการประมง