ปลาการ์ตูน

ชื่อสามัญ: Ocellaris Clownfish, False Clown Anemonefish

ชื่อวิทยาศาสตร์: Amphiprion ocellaris (Cuvier, 1830)

ปลาการ์ตูนแบ่งออกได้เป็น 2 สกุล คือ Amphiprion และ Premnas ซึ่งมีอยู่เพียงชนิดเดียว
 

ปัจจุบันปลาการ์ตูนทั่วโลกพบทั้งหมด 30 ชนิด ในน่านน้ำไทยพบปลาการ์ตูน 7 ชนิด ทั้งด้านอ่าวไทยและอันดามันได้แก่ ปลาการ์ตูนส้มขาว (Amphiprion ocellaris), ปลาการ์ตูนอินเดียนแดง (A. akallopisos), ปลาการ์ตูนมะเขือเทศ (A. frenatus), ปลาการ์ตูนอานม้า (A. polymnus), ปลาการ์ตูนลายปล้อง (A. clarkii), ปลาการ์ตูนลายปล้องหางเหลือง (A. sebae)และปลาการ์ตูนแดง (Premnas biaculeatus)

ลักษณะ

เป็นปลาที่มีสีสันสวยงาม โดยทั่วไปประกอบด้วยสีส้ม, แดง, ดำ, เหลือง และมีสีขาวผ่านกลางลำตัว 1-3 แถบ อย่างไรก็ตาม แม้จะเป็นชนิดเดียวกัน ก็จะมีสีแตกต่างกันเล็กน้อยเสมอ ซึ่งความแตกต่างนี้ทำให้จดจำคู่ได้ นอกจากนั้น แหล่งที่อยู่อาศัยที่แตกต่างกันทำให้เกิดการแปรผันด้วย ปลาการ์ตูนอยู่กันเป็นครอบครัว กินแพลงก์ตอนเป็นอาหาร เป็นปลาที่หวงถิ่นมาก มีเขตที่อยู่ของตนเอง

การกระจายพันธุ์และถิ่นอาศัย

พบอาศัยอยู่ตามแนวปะการังในบริเวณเส้นศูนย์สูตรทั่วโลก อาศัยอยู่ตามแนวปะการังกับดอกไม้ทะเล

ปลาการ์ตูน เป็นปลาที่น่ารักสีสันสวยงามจนได้ฉายาว่า…การ์ตูน  ชื่อที่ได้มาคงมาจากสีสันความน่ารักของมันเราๆ ท่านๆ ก็คงรู้จักปลาการ์ตูนกันมาบ้างแล้วเพราะว่าปลาการ์ตูนแสนสวยได้กลายเป็นปลาสวยงามที่คนนิยมเอามาเลี้ยงในตู้กันมานานแล้ว  ชื่อเสียงของปลาการ์ตูนดังยังกะพลุแตกก็ตอนที่มีภาพยนต์การ์ตูนเรื่อง Finding Nemo หรือ ปลาเล็กหัวใจโต๊โต ซึ่งมีปลาการ์ตูนที่ชื่อว่า เจ้านีโมเป็นพระเอก ความดังของปลาการ์ตูนทำให้ปลาการ์ตูนขาดตลาดเพราะมีคนนิยมซื้อไปเลี้ยงกันมาก ถ้าเรารักปลาการ์ตูนก็ไม่ควรซื้อมันไปเลี้ยง เราควรปล่อยให้มันใช้ชีวิตที่สวยงามอยู่ในท้องทะเลดีกว่า เวลาเราอยากจะเห็นมันเราก็ไปเที่ยวทะเลดำน้ำดูเจ้าปลาการ์ตูนน่ารักที่ว่ายซุกตัวไปมาอยู่ในกอดอกไม้ทะเล

เจ้านีโมทำไมจึงเรียกว่า นีโม  ชื่อจริงๆของปลาการ์ตูนคือ Anemonefish ประกอบด้วยคำ 2 คำคือ Anemone   +  fish  ความหมายของ Anemone ก็คือดอกไม้ทะเล ส่วนคำว่า fish ก็คือปลา ชื่อของปลาการ์ตูนก็คือ ปลาดอกไม้ทะเลหรือปลาที่อาศัยอยู่กับดอกไม้ทะเล ชื่อนีโม คงย่อมาจาก Anemonefish

      เผ่าพันธ์ของปลาการ์ตูนคงอยู่ไม่สูญไปง่ายๆ เพราะมันมีวิวัฒนาการที่ล้ำลึก คือมันสามารถเปลี่ยนเพศได้ ถ้าหากตัวเมียในกลุ่มตายไปจนไม่มีตัวเมียสืบเหล่าพันธุ์ ตัวผู้ในกลุ่มก็จะวิวัฒนาการกลายเป็นตัวเมียทำหน้าที่วางไข่ต่อไป  ถึงแม้ปลาการ์ตูนจะโดนจับไปมากแต่มันก็มีเกิดมาทดแทนมาก ปลาการ์ตูนจะไข่เดือนละ 2 ครั้ง ครั้งละ 500-100 ฟอง วางไข่เพียง 7-8 วันก็ฟักออกมาเป็นตัว ลูกปลาการ์ตูนที่เกิดใหม่ก็จะไปหากอดอกไม้ทะเลเป็นที่หลบภัย

ปลาการ์ตูนไม่ใช่จะมีเพียงสีเดียวเหมือนกับเจ้านีโมพระเอกของเรื่องเท่านั้นนะครับ ปลาการ์ตูนมีหลายชนิด ปลาการ์ตูนนีโมเป็นเพียงปลาการ์ตูนชนิดหนึ่งที่ชื่อ ปลาการ์ตูนส้มขาว เรียกชื่อตามสีของมัน ในโลกนี้มีปลาการ์ตูนหลากสีกว่า 28 ชนิด ( ที่ใช้คำว่ากว่าก็เพราะว่ายังมีบางชนิดที่ยังไม่ค้นพบ ) เฉพาะที่พบในเมืองไทยมีประมาณ 10 ชนิด บางชนิดก็หาดูได้ง่ายๆ บางชนิดก็หาดูยาก ความสวยงามและสีสันของแต่ละชนิดก็แตกต่างกันไป

อ้างอิง

           Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2011). Species of Amphiprion in FishBase. December 2011 version.

           ปลาดารา (Filmstar Fish: The Struggle for Survival), “ท่องโลกกว้าง”. สารคดีทางไทยพีบีเอส: วันจันทร์ที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2554

           ฉลามวาฬ, “มหัศจรรย์พันธุ์ลึก”. สารคดีทางไทยพีบีเอส: วันศุกร์ที่ 29 มีนาคม พ.ศ. 2556